نقد رابطة میان سرمایة تحصیلی و ابیتوس هنری

نوشتار حاضر کوشیده است در ایران تأثیر دارا بودن سرمایة تحصیلی را در شکل گیری ابیتوس هنری مطالعه کند. «پی یر بوردیو» یکی از جامعه شناسانی است که معتقد است «عشقِ هنر» و ابیتوس هنری پیوند تنگاتنگی با میزان سرمایة تحصیلی دارد. این نوشتار تلاش دارد تا این فرضیه را در ایران بررسی کند. برای سنجش این فرضیه در این تحقیق، دو طیفِ «صاحبان سرمایة تحصیلی بالا» و «عاشقانِ هنر» مطالعة کیفی شد. پس بررسی صاحبان سرمایة تحصیلی بالا مشخص شد که در ایران، دارا بودن سرمایة تحصیلی به معنای دارا بودن ابیتوس هنری نیست. بروز رفتارهای هنری در میان آن ها کاملاً اتفاقی رخ می دهد و این رفتار اتفاقی نیز به اندوختن سرمایة فرهنگی و شکل گیری ابیتوس هنری منجر نمی شود. از سوی دیگر با مطالعة میدانی «عاشقانِ هنر» در ایران مشخص شد که شکل گیری ابیتوس هنری عمدتاً بر پایة سرمایة فرهنگی موروثی و خانوادگی، یا از طریق سرمایة اجتماعی و شبکة دوستان شکل می گیرد. در نهایت، می توان گفت دارا بودن سرمایة تحصیلی در ایران هیچ گونه دورنمای هنردوستی، تمایل و اشتیاقِ به پیشواز هنر رفتن یا «عشقِ هنر» را در افراد تضمین نمی کند، چرا که به نظر می رسد هنر یا حداقل هنرهای مشروع هنوز در هستة سختِ فرهنگِ ایران جایگاهی نیافته اند. به همین دلیل است که در نظر صاحبان «سرمایة فرهنگی نهادینه شده» وجود ابیتوس هنری شکلی از اندوختن سرمایة فرهنگی و به مثابة رفتاری تقدیس شده نگریسته نمی شود.